WHOA schuldakkoorden in de praktijk

Tijdens de kennis sessie WHOA die voor een dertigtal advocaten en financiële deskundigen is gehouden door Johan Jol en Rob van den Stigtenhorst en Pieter Christiaan van Prooijen (Hermes Advisory) zijn verscheidene vragen naar voren gekomen hoe om te gaan op bepaalde aspecten. Deze vragen zijn gebundeld en worden in een tiental blogs beantwoord. De eerste vraag betrof wat het toepassingsgebied is van WHOA Schuldakkoorden.

Minnelijke schuldakkoord of afdwingen via de rechter?

De WHOA staat voor wet homologatie onderhands akkoord. Het wettelijk kader is in 2021 in werking getreden. Het wettelijk kader maakt het mogelijk om een onderhands een akkoord tussen de onderneming en haar schuldeisers en aandeelhouders om schulden te herstructureren te laten goedkeuren door de rechtbank. Hierdoor kan een dergelijk akkoord met dwang worden afgedwongen. De regeling is primair bedoeld om als stok achter de deur te worden toegepast. Veel schuldakkoord trajecten worden zodoende conform het raamwerk van de WHOA uitgevoerd. Echter komt de rechtbank veel gevallen niet van pas omdat belanghebbenden in zien dat tegenwerken geen zin heeft. Mocht een belanghebbende toch niet instemmen met het akkoord dan is een gang naar de rechtbank nodig om het te laten goedkeuren (homologeren).

Reorganisatie WHOA schuldakkoord of Liquidatie WHOA schuldakkoord

Het wettelijk kader van de WHOA was in eerste instantie enkel bedoeld voor ondernemingen met levensvatbare activiteiten. Dergelijke akkoorden worden ook wel WHOA Reorganisatieakkoorden genoemd. Echter is het ook mogelijk om een zogenoemd WHOA Liquidatieakkoord aan te bieden. Een akkoord wat ziet op de beëindiging van de activiteiten en de entiteit gecontroleerd wordt afgewikkeld.

Kan elke rechtspersoon gebruik maken van de WHOA?

In artikel 369 lid 1 FW is opgenomen dat de WHOA schuldakkoorden zien op schuldenaren die een onderneming drijven ongeacht hun rechtspersoonlijkheid. De WHOA kan dus worden toegepast op besloten vennootschappen, naamloze vennootschappen, commanditaire vennootschappen, vennootschap onder firma’s of zelfs natuurlijke personen die een zakelijke activiteit ontplooien. De WHOA is niet van toepassing voor banken of verzekeraars.

In theorie kan een natuurlijk persoon dus ook een WHOA Schuldakkoord aanbieden. Deze natuurlijk persoon zal dan echter wel moeten handelen in het kader van een bedrijfsactiviteit. Is dit niet het geval dan is de WHOA niet van toepassing en kan de onderneming geen WHOA traject doorlopen.

Praktische toepassing van WHOA Schuldakkoorden

De belastingdienst geeft periodiek aan wat de status van het aantal ondernemingen met problematisch corona belastingschulden. Het overzicht van februari 2025 geeft aan dat circa 130.000 ondernemingen nog een betalingsregeling hebben voor de aflossing van de uitgestelde corona belastingen. Van deze groep loopt 26% achter met het nakomen van de regeling ofwel 33.800 ondernemingen. Daarnaast zullen er ook ondernemingen zijn die hebben voldaan aan de terugbetaling maar langzaam hun liquiditeit buffers zien slinken. Nu het aantal ondernemingen met problematische schulden een dermate omvang heeft is het de vraag waarom geen massaal WHOA trajecten worden ondernomen. Om deze vraag te beantwoorden zal moeten worden gekeken naar het aspect van de financierbaarheid van en voor een WHOA schuldakkoord. Naast de financierbaarheid zal enige waarde moeten worden behouden anders is een faillissement mogelijk een betere optie. Een ander element is dat de onderneming moet aantonen dat zij niet in staat is om aan haar financiële verplichtingen te voldoen.

Financierbaarheid van het akkoord

Met de financierbaarheid van een WHOA Schuldakkoord bedoel ik dat wanneer de onderneming een akkoord aan haar schuldeisers aanbiedt hier vaak een directe betaling is opgenomen. Stel de onderneming heeft 1.0 miljoen aan schulden bij de belastingdienst. Zij biedt de belastingdienst 20% aan dan zal de belastingdienst. Aangenomen dat de belastingdienst niet akkoord gaat met een gespreide betaling binnen 12 maanden dan zal de onderneming 200.000 direct moeten betalen aan de belastingdienst. Dit bedrag zal vaak moeten worden ingebracht. De financierbaarheid van een akkoord vormt dus belemmering maar aan de andere kant de onderneming in kwestie is wel direct verlost van haar gehele schuld.

Financierbaarheid voor het akkoord

Voor de onderbouwing en uitvoering van een WHOA Schuld worden doorgaans advocaten en financiële specialisten ingeschakeld. Daarnaast kan het zo zijn dat niet alle belanghebbenden instemmen en is een gang naar de rechtbank noodzakelijk. Het uitvoeren van een WHOA traject zal dus enige kosten met zich meenemen. Deze kosten zal de onderneming moeten kunnen dragen. Ondernemingen in zwaar weer komen vaak te laat in actie waardoor deze financiële flexibiliteit er niet meer is en dan is vaak geen andere mogelijkheid meer dan het aanvragen van een faillissement.

Waardebehoud versus uitvoeringskosten

De vraag kan worden gesteld welke waarde behouden blijft met het uitvoeren van een schuldakkoord. Dit waarde behoud zal tot enige relatieve verhouding moeten staan tot de verwachte uitvoeringskosten. Betoogd kan worden dat het geen nut heeft dat een onderneming waarvan de waarde beperkt is een WHOA traject uitvoert. Immers de kosten om een dergelijk traject uit te voeren zullen niet opwegen tot het waarde behoud. Om deze reden zien we in de praktijk dat WHOA schuldakkoorden worden toegepast voor ondernemingen met een schuldniveau van minimaal 1.0 miljoen.

Onvermijdelijke staat van insolventie

De onderneming zal moeten aantonen dat het voorzienbaar is dat het aannemelijk is dat hij redelijkerwijs niet zijn schulden kan voldoen. De onderneming zal nog in staat moeten zijn om haar lopende verplichtingen te voldoen. Tegelijkertijd voorziet hij dat er geen realistisch perspectief bestaat om een toekomstige insolventie af te wenden, als zijn schulden niet worden geherstructureerd.

Conclusie: WHOA biedt kansen, mits goed onderbouwd

• Levensvatbare activiteiten of wanneer de activiteiten gecontroleerd worden beëindigd
• Wanneer financiering van en voor het WHOA schuldakkoord aanwezig is
• Voldoende waarde om te behouden
• De onderneming kan aangeven dat zij zonder schuldakkoord failliet zal gaan

Heeft jouw onderneming problematische schulden en wil je weten of de WHOA een oplossing is? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende quickscan of volg mij via LinkedIn.